Nog zoveel nachtjes slapen. Dat zeiden mijn dochters soms, wanneer er iets moois stond te gebeuren, zoals hun verjaardag, of een feest, of wanneer we met vakantie gingen. Een blijde voorbereiding, met een gezonde spanning. De dagen werden afgeteld.
Volgende week begint de 40 dagen tijd. Misschien geen blijde voorbereiding, maar zeker een tijd van bezinning. Wij protestanten, Gereformeerden, hebben daar de naam 40 dagentijd aan gegeven. Veertig dagen tot aan Pasen. Dat komt omdat we niet meer willen spreken van Vastentijd. Maar waarom eigenlijk niet ? Wat is er mis met vasten ? Of heeft het misschien te maken met onze afkeer van de periode voor Vastentijd, Carnaval ? Gooien we zo niet het kind met het badwater weg ? Wil de Bijbel ons niet iets leren met Vasten ?

We bereiden ons voor op Pasen. Maar aan Pasen gaat Goede Vrijdag vooraf. En op Goede Vrijdag stierf Christus voor onze zonden en schuld aan het vloekhout, het Kruis. Het valt mij op dat in onze christelijke cultuur Goede Vrijdag een wat schamele plek in neemt. We zijn tweede Paasdag allemaal vrij. Maar op Goede Vrijdag moeten de meesten van ons werken. Daardoor kan de dienst alleen maar ’s avonds plaatvinden. Vreemd eigenlijk, als je bedenkt dat voor een Christen deze dag cruciaal is. Want zonder Christus verzoenend sterven, heeft Pasen geen zin. Zonder Christus sterven waren wij nog zondaars. 1 Korinthiërs 15 : 3 – 14, want voor Zijn opwekking gaat Zijn verzoenende dood vooraf. Het is in die zin de belangrijkste dag in de geschiedenis voor een zondaar als ik. We zouden Goede Vrijdag dus juist vrij moeten zijn en tweede Paasdag kan dan best vervallen.
Op deze tijd van Passie, de term waarmee het lijden van Jezus wordt aangeduid dat culmineert in Goede Vrijdag , en Pasen bereiden wij ons dus voor. Niet in de zin van blijde zinderende spanning voor een feest, maar in de zin van ingetogen bezinnen op een belangrijke gedenkdag. De sfeer is anders dan met Advent, bijvoorbeeld.

En waar bezin je je dan op ? Op jouw zonden en schuld, jouw rol, die Jezus aan het kruis bracht. Het waren mijn zonden, het was mijn schuld die Hem daar deed lijden. Ik hield als het ware de hamer vast waarmee Hij aan het vloekhout werd genageld. Het is dus een periode van bezinning en berouw. Dat berouw wordt gesymboliseerd door de dag waarop de 40 dagentijd begint. Aswoensdag. In de Rooms Katholieke Kerk, viert men eerst Carnaval.
Dan gaat men helemaal los. En dat heeft de Gereformeerde Kerk altijd met weerzin vervult.

Schranzen, zuipen, vergeef mij mijn taal, tekeer gaan als een beest, want daarna mag het niet meer. Is dat niet wat te negatief gedacht ? Wanneer de deelnemers aan Serieus Request zich laten opsluiten in het glazenhuis, nemen ze eerst nog een uitvoerige maaltijd tot zich, want daarna mogen ze een week niet eten. Is dat negatief ? Ik denk het niet. Alleen het Carnaval is behoorlijk uit de hand gelopen, zo zelfs dat de RK Kerk nu flyers rond deelt om dat o.a. aan te kaarten. Het Carnaval eindigt op Aswoensdag. Op deze dag gaan gelovige Katholieken naar de mis. In die mis krijgen ze dan een kruisje van as op hun voorhoofd gestreken door de priester. Vandaar de naam Aswoensdag. Maar waar komt dat nu vandaan? In de Bijbel lezen we geregeld van mensen die in zak en as zitten. Ze doen as op hun hoofd en scheuren hun kleren. Ze trekken daarmee het boetekleed aan. In Jona gebeurt dat zelfs met de stad Nineve, toen de grootste stad op aarde. In zak en as zitten heeft dus te maken met berouw. Verdriet over je zonden, je misdaden. Daarmee laat je aan de hele wereld zien dat je berouw hebt. En om dat te onderstrepen werd er gevast, daarmee liet je zien dat het je menens was, dat je berouw echt is. Want je ontzegt jezelf eten en drinken voor een bepaalde periode, zie maar in Jona 3.

De veertig dagen tijd begint dus met Aswoensdag. Zitten wij nog in zak en as over onze zonden ? Hebben wij nog zoveel berouw over onze schuld ? Ik hoop het, want dat doet ons des te meer beseffen hoe nodig we onze Heer en Heiland hebben. Maar hebben wij daar dan ook een tijd van vasten voor over ? De Islam kent elk jaar de Ramadan. Door deze tijd van vasten beseffen de islamieten beter hoe goed ze het hebben. En daarom is het ook een goede gewoonte om giften / aalmoezen te geven aan hen die niets hebben. En om mensen te eten te vragen en met hen te delen van je overvloed. En hun god Allah te danken voor alles wat ze hebben. Op zich niets mis mee. Het zou ons in onze westerse materialistische maatschappij ook best goed kunnen doen.

Maar in de Bijbel heeft vasten een andere functie. Het is een periode waarin je je berouw onderstreept of waarmee je je toewijding voor je taak of aan God onderstreept en laat zien.
Kijk maar naar Jezus, Lukas 4. Wat kunnen wij daar nu van leren ?

Dat vasten goed kan zijn wanneer je het nodig hebt, om je toe te wijden aan de Here of als je berouw hebt van je zonden. Het één staat niet los van het ander, overigens. Wanneer je berouw hebt van een leven waarin je geen rekening hield met God, dan kan je door te vasten dat onderstrepen en tevens je daardoor toewijden aan Zijn dienst. Vasten is bij ons geen voorschrift in de Gereformeerde traditie. Maar het mag wel en kan je ook heel veel geven. Maar hoe doe je dat dan ? Veertig dagen niet eten en drinken is in deze westerse wereld moeilijk vol te houden en misschien niet zo verstandig. Maar je kunt je wel iets ontzeggen waar je dol op bent, als offer voor de Heer. Veertig dagen niet snoepen, bijvoorbeeld, of geen toetje na het eten, of geen alcohol drinken of niet roken. Het is nog gezond ook. Maar misschien doe je dit al niet. Nou wat dacht je van 40 dagen geen Facebook, of geen televisie ? Kies iets waarmee je je echt iets ontzegt. Zodat het echt een offer is. God wil dat we ons hart helemaal toewijden aan Hem. Dat is het échte offer waarin hij vreugde heeft. En zeg nou zelf de offers die wij brengen, zijn dat ook niet vaak onze zwakheden ? Nemen die dingen ons ook niet vaak te veel in beslag, voor een Christen ?

Naast je toe te wijden aan God, kon het ook wel eens een helend effect hebben op je leven. Voor je gezondheid of voor je relaties met anderen. In plaats van facebook en WhatsAppen eens echt met iemand die je na staat een goed gesprek hebben. De voordelen konden wel eens opwegen tegen de nadelen. In de 40 dagen tijd krijg je daar de gelegenheid voor. Je toewijden aan de Heer, die jouw zonden op zich nam en voor jouw de schuld betaalde. En deze totale schuld sanering en afdoende betaling voor onze zonde vieren we met het Heilig Avondmaal. Waar we ons ook op voorbereiden. Als je aan mag gaan mag je proeven en zien en vasthouden wat Hij voor je deed. Al onze zintuigen schakelt Hij in om ons te overtuigen van Zijn liefde, is dat niet fantastisch. Wat een goede God hebben wij ! En ben je nog te jong om mee aan te mogen gaan, dan mag je in elk geval zien in dat Avondmaal, dat God goed voor ons is. Ook de zintuigen van de kinderen worden er bij betrokken. Dezelfde zintuigen die we ook gebruiken bij het vasten. Of u vast of niet, of je jezelf als offer iets ontzegt of niet, onze God houdt van je en daar doet ons wel of niet vasten niets aan toe of af. Maar hoe dan ook laten we ons met hart en ziel toewijden aan Hem, die de weg, de waarheid en het leven is. Een goede voorbereiding toegewenst.

F.L.